4 болум
Кумардуу түндөр
————
Чай ичилип бүткөн соң кичине казанга от жагып, кайненем майын өлчөп куюп, айтор экөөбүз бир чакан чара боорсок бышыра салдык. Ысык суум даяр турганда деп мен кайненем менен жолдошумдун кирин жууй салдым. Эрте турганыбыз менен, биз кыймылдагыча эле түштөн ооп кетти. Дасторкон жайып даярдадык. Кошуна абысындарын кайненем өзү чакырды.
— Калбү, огороддун аягындагы жесир жеңеңди сен чакыра салчы, жаш немеге мен улуу башым менен барат белем, — кайненем мени жумшады.
«Оңбогон бузуку менин күйөөмө ээлик кылып жүрөсүңбү, шашпа сени, акыры күлүп сени жайлайм» деп чакырганы жөнөдүм. Короосунда кичине баласы менен отурган экен, жүгүнбөй туруп учураштым да:
— Апам сизди чай ичсин деп чакырып жатат, — дедим.
Тим эле эч нерсе болбогон немедей баласын колуна көтөрдү да мени менен катарлаш басып үйүбүзгө чогуу келди. Кошуналардын баары чогулуп, кайненем куран окуп, чай бердик, кичине күрүч баса салдым. Алар ушак сүйлөшкүчө тамак да даяр болуп, тамак ичилип бүткөн соң элдер тарап, кайненем экөөбүз калдык. Жолдошум көрүнбөйт, уктап жатабы же дагы тентип кеттиби, бир кудай билет. Кайненем акырын сөз баштады.
— Калбү, сен акыл эстүүсүң, Асанга унчукпай койо тур, эптеп окууңду бүтүрүп келчи, аны экөөлөп эки жактан тарбияга салабыз. Азырынча жаман айтышып урушпа, үй бүлөнү сактап калуу аял кишинин колунда. Ыраматылык кайнатаң, жер жамандап барбасын, мага көргөзбөгөнү калган жок. Баары бир мен жеңдим. Кайненем мага болушчу эмес. Ага караганда мен бармын сага тирек.
Башымды ийкей:
— Макул апа, сиз кандай кеңеш берсеңиз, мен ошондой аткарам. Сиздин сөзүңүздөн чыкпайм, апа, — дедим.
Кайненем экөөбүз дагы бир сыйрадан чай ичип бүткөн соң, мен идиш аяктарды жууп, үйдү жыйнадым.
— Эртең эрте чыгасың жолго, эртерээк дем ал, — деп кайненем мени жаткан үйүмө жиберди.
Эшикти ачсам, төшөк ордунда, жолдошум жок.
«Мейли, кайра жакшы» дедим кубана, «сенден башка да аңгилерим толтура тиякта, андан көрө бүгүн эс алдырайын өзүмдү». Эшикти илип, светти өчүрүп жаттым. Көзүм илинип кетиптир, эшиктин каалгасын катуу такылдатты. Туруп барып ачсам кайран Асан дагы мас, араң эле сүйлөйт.
Араң сүйрөлүп келип төшөккө кыйшайды, мен болсо светти өчүрдүм да жаттым.
— Калбү, бери карап жатчы, — Асан далымдан тартты.
— Не болду? — Оодарылып карадым.
— Калбү, мени кечирчи, мага убакыт берчи. Суроо бербе, жөн гана күтө турчу. Мен өзүмө келип алайын. Анан баарын башынан баштайбыз, — жакшы эле сүйлөп жатып дымы чыкпай калды.
Карасам уйкуга кетиптир. «Кой, ушунуңа да рахмат» дедим да, өзүмдү кыйнап уктоого тырыштым.
Таң эрте туруп самоор койдум. Кайненем менин кылдыратып жүргөнүмдү көрүп, ордунан турду. Чай белендеп кайненем менен чай ичтим да, коштошуп алып жолго чыктым. Өзүмдүн айылым эки айылдан кийин, рас автобус келе калып, эки айылдан кийин түшүп калдым. Ары өтүп, бери өтүп өз айлымды көргөндө ичим бышып, ата-энемди сагынаар элем. Мына бүгүн чыгындым. Эл көрбөсүн деп айылдын чети менен барып, огород аркалуу үйүмө кирдим. Сыртта жумуш жасап жүргөн жеңем мени биринчи көрө кучактап калды.
— Ай кызыке, эл көргөн жокпу деги?
— Жок жеңе, айылдын чети менен жашынып келдим. Жеңе, мен сизге өтүнүч менен келдим. Сиз энемди көндүрүңүз. Мен квартира таптым, ал квартираны эжемдики деңиз. Сиз энемден эмки алтынчы күнү суранып мага барыңыз, телефон номерди сизге берем, адресимди жазам. «Менин эжемдин жанында жашасын» деңиз, не себебин барганда сүйлөшөбүз, — деп, сумкамдан жол расходуна 5 рубль бердим.
Биздин үнүбүздү чала укканбы, энем мени көрө сала айкырды.
— Калбү, неге келдиң, эл көрсө эмне дейт, элге шерменде кылып не келдиң?
Жеңем ортодон чыкты:
— Апа, Калбү ажырашпай эле, мага сүйлөшкөнү келиптир, апа.
Энем эми эсин жыйнап, жаныма келип бетимен өптү.
— Апа, мен шашып жатам, элге көрүнбөй кетейин. Жеңемдин эжеси шаарда эмес беле, ошонун үйүнө турбасам болчудай эмес. Кыздар комнатага бала киргизе берет. Күйөөм укса эмне дейт? Ошол маселе үчүн келе жатып кире кеттим эле, жеңем менен кенешип, эмки алтынчы күнү өзүн гана жибериңиз.
— Аа балакетиңди алайын, макул, үйгө кирчи анан калганын сүйлөшөлү.
Энем ыраазы боло үйгө көздөй бет алды.
— Тегерек байкай электе кетип калайын, кайненем укса иренжип калат.
Чала була коштоштум да, сумкамдан кагаз алып чыгып жеңеме дарек телефон жазып берип, шаарга карай жөнөдүм. Багыма жараша жолго чыгаар менен автобус чыгып, Караколго бет алдым. Биринчи парга үлгүрбөй калдым. Кой эми, экинчи парга баруу керек. Бүгүн строгий агайдын да сабагы бар. Ага кезигип, сабактан калган күндөрүмдү жаптыруум керек.
Араң дегенде центрга келип, 4-автобуска отурдум. Ал кооперативдик училищага жакын апарат. Энтигип келсем 2 пар башталып кетиптир.
— Руксатпы агай, — деп кирип бардым.
Строгий агайым:
— Кирегой, — деп айтып ийбеспи кашайтып.
Баары эле карап калышты агайды. Мен сыр бербейм, арткы партага барып отурдум.
— Эмне, мен таң калыштуу сөз айттымбы? Бейшенбиева айылдан келди, силерчилеп бойдок эмес, бир үй бүлөнүн түйшүгү мойнунда. Окууга аракет кылып келип жатат. Тынчтангыла, сабакты улайлы, андан ары.
Агайым сабак өтүп жаткан менен, улам келип эле көзү мага чагылышып кетет. Айтор эптеп сабагын бүтүрдү. Студенттерден уялдыбы, мага сөз сүйлөбөй кетти. Ал жагынан эстүү жанмын го, 3-пар бүтөөрү менен агайдын кабинетине бардым. Эшикти коомай ачаарым менен, агай мени көрө сүйүнө:
— Келегой! — деп жиберди.
Экөөбүз көнүмүш адатча эшикти бекиттик да ичкери бөлмөгө кирдик. Полкадан жерге материалды салып, өзүм агайымды имере тарта жерге жаткыздым.
— Мен сени сагынып кеттим, Калбү, окууну таштап кеттиби деп корктум эле, — агайым кулагыма жалбара сүйлөдү.
— Мен окууну таштагым келди, бирок сизди кыйбадым, — дедим экилене. — Калып калган сабактарыман жардам кылаарсыз.
— Ал жагынан кейибе, сени баардык мугалимге кудачам деп табыштап койом, андан көрө… — деп юбкамды чече баштады.
Бааланып отурамбы, өзүм чечине салдым да, агайымдын шымынын бүчүсүн чечип, ылдый шыпырдым, турсийи кошо шыпырылып, аспабы булк деп чыга түштү. Агайымдын үстүнө жаттым да, акырындап желе баштадым. Агайым да мени сагынып калганбы, мени көмкөрөмөн жаткыза сала аспабын киргизди да, эки колуна эки эмчегимди ууштай, урдура баштады. Мен да эрип-эпчип туруп бердим. Канча убакыт иштеди, аспабы бошобой кууратты. Чарчаганын байкап мен үстүнө отуруп алып, темине баштадым. Оо бир далайда барып, агайдын аспабы бошоду. Экөөбүз кучакташа аймалашып жарты саатча жаттык.
— Менин кудачамдын үйү бар, бир түнгө сурайын, келе аласызбы, агай? — дедим жалооруй.
— Калбү, сөзсүз барам, сен айтсаң болду, — деп сүйүнүп кетпеспи.
Туруп кийиндик да, мен акырын кабинеттен чыгып кеттим. Түз эле квартирага келдим. Чай койо сала, ваннага кирдим. Бир сыйра чайканып алып, чай ичтим да керебетиме эс алып жаттым. Азыр төрттөн өтө Тилекмат келет. Ага даярдануум керек. Саат үчтөн өтө туруп тамак жасадым, үстүртөн үйдү иреттеп койдум. Улам терезени карап Тилекматты күтүп жатам.
Төрттөн өткөндө Тилекмат келди. Эшик ачылып, бери кирээр менен мойнуна асылдым. Калп эле сагынган киши болуп сыр бербей. Ал чын ниетинен мени кучактап өптү да, шашып жүргөнүн, мени күтүп калбасын деп атайы кире кеткенин баса белгиледи.
— Мейли, жаным, эртең сөзсүз келем! — деп коштошту да, чыгып кетти.
Окуя жазуу бөлүмү. ❤️Ушул кнопканы бас !
